Telefon: (16) 676-95-70      email: liceum@slowak.edu.pl                                                  
Czcionka
Kontrast
Język
Historia szkoły
Utworzono przez w dniu 27-07-2021

Nauczyciel powinien być dla swoich wychowanków nie tylko wyrazem prawdy naukowej, lecz także uosobieniem dwóch innych ogólnoludzkich ideałów – dobra i piękna.
Zygmunt Skorski (dyrektor szkoły w latach 1922-1932)

Tradycja – Nowoczesność – Tożsamość

Motto 17. Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Krakowie dobrze oddaje ideały przyświecające procesowi dydaktyczno-wychowawczemu, który realizowany jest w I Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu. Bowiem przez tradycję, wynikającą z naszej wiekowej historii, staramy się wychodzić naprzeciw nowoczesnym wyzwaniom teraźniejszości. W ten sposób zależy nam na “wykuwaniu” tożsamości młodych pokoleń, które w oparciu o przeszłość odważnie będą kreowały wspólne jutro.

Czasy I Rzeczypospolitej – szkoła jako kolegium jezuickie

Początki szkoły sięgają roku 1628, kiedy to sprowadzeni do Przemyśla Jezuici założyli w mieście swoje kolegium. Pierwotnie składało się ono z pięciu klas, w których językiem wykładowym była łacina. Niestety, wobec sprzeciwu kapituły katedralnej Jezuici musieli szybko szkolę zamknąć i dopiero w 1654 roku otworzyli ją na nowo. Zaczęli też budować duży gmach szkolny, który przylegał do kościoła kolegialnego (oba te budynki stoją do czasów obecnych). Od tego czasu kolegium funkcjonowało bez przeszkód i było jedną z najlepszych szkół nie tylko w regionie. Najprężniej rozwijało się ono w latach 1750-1772, kiedy to biskup Wacław Hieronim Sierakowski przeznaczył wielkie sumy na jego rozbudowę, ofiarował mu swą bibliotekę, która była również otwarta w określonych godzinach dla mieszkańców miasta, i ufundował przy szkole drukarnię.

Czasy austriackie – szkoła jako gimnazjum

Kiedy w 1773 r. nastąpiła kasata zakonu Jezuitów, rząd austriacki przejął kolegium i utworzył w jego miejsce sześcioletnie gimnazjum (jedno z sześciu szkół średnich jakie pozostawiono w Galicji). Exjezuitom pozwolono uczyć w szkole do 1787 r., a rok później wprowadzono język niemiecki jako wykładowy. Od tego czasu w gimnazjum uczyli nauczyciele świeccy, na których czele stał prefekt. W 1820 r. utworzono przy gimnazjum dwuletni zakład filozoficzny, którego ukończenie pozwalało na podjęcie studiów uniwersyteckich. Uczniowie gimnazjum uczestniczyli we wszystkich najważniejszych wydarzeniach I i II połowy XIX w.: walczyli w kampaniach napoleońskich, o niepodległość Grecji, w powstaniu listopadowym, wchodzili w skład organizacji spiskowych lat 30., brali udział w Wiośnie Ludów (nie tylko na terenach polskich, ale i węgierskich), walczyli w powstaniu styczniowym. W roku szkolnym 1849/1850, w wyniku reformy oświaty, połączono sześcioletnie gimnazjum z dwuletnim zakładem filozoficznym w jeden ośmioletni zakład. Nauka w gimnazjum kończyła się maturą umożliwiającą podjęcie studiów uniwersyteckich. Od roku szkolnego 1867/1868 językiem wykładowym ustanowiono język polski. 3 IX 1895 r. uroczyście poświęcono nowy budynek szkolny przy ówczesnej ul. Dobromilskiej, który służy szkole do dziś. Koniec ery autonomicznej związany jest z wieloma wydarzeniami w historii szkoły. To z niej w 1895 r. wyłoniono gimnazjum ukraińskie, a w 1906 r. – gimnazjum zasańskie. Szkoła – w okresie rozbudzonych uczuć narodowych – była Almae Matris dla wielu wybitnych działaczy niepodległościowych polskich, ukraińskich, a także żydowskich. To w murach I Gimnazjum w 1907 r. zawiązano zalążki dzisiejszego Klubu Sportowego “Polonia”. Prężnie rozwijały się inicjatywy teatralne, harcerskie oraz ruch turystyczny.

I wojna światowa i czasy II Rzeczypospolitej

Ze względu na oblężenie Twierdzy Przemyśl w roku szkolnym 1914/1915 placówka była zamknięta. W tym czasie wielu nauczycieli, uczniów i wychowanków wzięło udział w walkach na frontach I wojny światowej. Walczyli oni także podczas wojny polsko-ukraińskiej (m.in. o Przemyśl i o Lwów – głównodowodzącym obrony Lwowa był polonista I Gimnazjum prof. Czesław Mączyński) oraz najazdu bolszewików na Polskę w 1920 r. We wrześniu 1921 r. szkole nadano imię Juliusza Słowackiego i – z inicjatywy dyrektora Zygmunta Skorskiego – nad wejściem wymalowano triadę platońską: Prawda, Dobro, Piękno, która stała się mottem łączącym od tego czasu kolejne pokolenia “Słowaka”. 2 V 1933 r. uroczyście poświęcono sztandar szkoły z podobizną Matki Bożej Ostrobramskiej.

II wojna światowa i czasy PRL – od gimnazjum do liceum ogólnokształcącego

Szkoła po wybuchu II wojny światowej i wprowadzeniu w życie traktatu Ribbentrop-Mołotow funkcjonowała od października 1939 roku do stycznia 1940 roku bez zmian. Następnie przekształcono ją w koedukacyjną 10-letnią Szkołę Średnią im. A. Mickiewicza, która funkcjonowała do czerwca 1941 r. Po napaści III Rzeszy na ZSRR szkołę zamknięto. Część nauczycieli, uczniów i absolwentów walczyła na wszystkich niemal frontach II wojny światowej. Wielu uczniów żydowskiego pochodzenia zostało zamordowanych przez hitlerowców. Niektórzy nauczyciele brali udział w tajnym nauczaniu. Naukę szkolną podjęto dopiero we wrześniu 1944 r. Od roku szkolnego 1950/51 szkoła z męskiej została przekształcona w koedukacyjną. W latach 50. liceum miało być wzorcową szkołę socjalistyczną im. Towarzystwa Przyjaciół Dzieci, przywrócono jednak ostatecznie Juliusza Słowackiego jako patrona, a po 1956 r. złagodzono indoktrynację. Na przełomie lat 50. i 60. w szkole funkcjonowały klasy z ukraińskim językiem nauczania. Dyrektura Adama Żaka (1963-1985) to nie tylko czas wielu remontów i unowocześniania szkoły, ale i ważnych uroczystości: 14 X 1973 r. odbyło się uroczyste nadanie szkole nowego sztandaru, 10 XII 1973 r. odznaczenie szkoły Medalem KEN, a 21 III 1978 r. nadanie sztandaru szkolnej drużynie harcerskiej (wówczas jednej z najprężniejszych w kraju). Na przełomie lat 70. i 80. niektórzy członkowie społeczności szkolnej działali w podziemiu i angażowali się w prace lokalnych struktur “Solidarności”.

Czasy najnowsze

Lata III RP to czas przekształcania szkoły w nowoczesną placówkę dydaktyczno-wychowawczą i podejmowanie wielu inicjatyw, dzięki którym liceum stało się renomowaną szkołą w skali kraju. Od roku 1996 szkoła wydaje drukowane sprawozdania z działalności – “Rocznik Gimnazjalny”. 15 XI 1997 r. uroczyście świętowano powrót sztandaru z 1933 r. w mury szkolne, 1 X 2001 r. – 80. rocznicę nadania szkole imienia J. Słowackiego, a w dn. 12-15 IX 2003 r. – 375-lecie założenia placówki. Liceum wielokrotnie było miejscem konferencji naukowych, spotkań z ludźmi nauki, kultury i Kościoła, a w dn. 2-5 X 2002 r. pełniło funkcje gospodarza XVIII Ogólnopolskiego i VI Międzynarodowego Zlotu Liceów im. J. Słowackiego.

I LO to nie tylko historia, to przede wszystkim ludzie, których życiorysy świadczą o wzorcach, które im przekazano podczas nauki w naszej szkole. A w murach “Słowaka” naukę pobierali między innymi św. bp Józef Sebastian Pelczar, Kornel Makuszyński, Otto Axer, Artur Malawski, Julian Fałat, Marian Stroński, Zygmunt Kacykowski, Jan Zachariasiewicz, Jan Stapiński, ks. Stanisław Stojałowski, św. ks. Zygmunt Gorazdowski, bł. ks. Bronisław Markiewicz.

Tomasz Pudłocki

Loading